Sakineh Ashtiani

Sakineh Mohammadi Ashtiani (1967) is een Iraanse vrouw die van 2006 tot 2014 in een dodencel in Iran zat. Haar controversiële zaak kreeg in 2010 internationale bekendheid door rapporten waarin stond dat ze ter dood veroordeeld was wegens ontucht.
In een aantal opeenvolgende processen werd ze eerst veroordeeld tot zweepslagen, later tot de dood: aanvankelijk door steniging, hetgeen na luide protesten werd omgezet in ophanging. Het lijkt erop dat ze inmiddels voorwaardelijk vrij is.

Begin 2011  --  Sakineh Mohammadi Ashtiani is bekend geworden via de media. Ze werd ‘vals’ beschuldigd van overspel, gevangen gezet, kreeg zweepslagen en dreigde te worden gestenigd. Onder andere door internationale druk en een handtekeningenactie is de steniging niet doorgegaan. Vanwege ‘nieuwe’ beschuldigingen van moord op haar man werd ze opnieuw gemarteld en veroordeeld en wacht ze in een dodencel op de dood door de strop. Haar eerste advocaat is het land uitgevlucht, haar huidige advocaat wacht op executie en ook haar zoon zit vast; alledrie beijverden ze zich voor haar vrijlating.

Meer informatie over Sakineh Mohammadi Ashtiani - klik - klik - klik - klik

Sakineh Mohammadi Ashtiani in 2010

December 2011  --  Op Eerste Kerstdag komen er berichten uit Teheran dat de executie alsnog ten uitvoer wordt gebracht of misschien al is voltrokken. Niet door steniging, maar door ophanging.
Nieuws in de media - klik - klik - klik - klik

Maart 2014  --  Na bijna acht jaar celstraf komt Sakineh Mohammadi Ashtiani voorwaardelijk vrij. Wegens goed gedrag mag ze de gevangenis verlaten, nadat ze tot tweemaal toe ter dood was veroordeeld vanwege echtbreuk.
Nieuws in de media - klik - klik

freeSakineh.org

Afbeelding van Sakineh Mohammadi Ashtiani in de media

Artikel in het NRC Handelsblad van 14 december 2010

In de periode rond de ondertekening van de petitie voor haar vrijlating, eind 2010, raakte ik behalve in haar situatie ook geïnteresseerd in Sakineh Mohammadi Ashtiani’s beeltenis. Het viel me op dat vrijwel overal dezelfde afbeelding werd gebruikt. Een afbeelding waarop ze er jonger uitzag dan ze in werkelijkheid was. Een bijzondere en iconische afbeelding bovendien: ze oogde als een gesluierde madonna.

Begin 2011 besloot ik de combinatie van haar situatie en beeltenis in te zetten voor een serie werken.
De handtekeningenactie voor haar vrijlating is dan al door meer dan 440.000 mensen ondertekend, waaronder vele beroemdheden.
Nieuws over actie en handtekeningenactie - klik - klik - klik - klik - klik

freeSakineh.org I - silver, 1-3636 / print op zeildoek, zilveren marker / 143x188x4cm  / 2011

freeSakineh.org I - silver, 1-3636
Tentoonstelling Zomerexpo 2011, groepstentoonstelling, Gemeentemuseum, den Haag

In mijn werken over haar heb ik gebruik gemaakt van de namen van ondertekenaars van een petitie voor haar vrijlating op de website freeSakineh.org.Wat begon als een open brief gericht aan de Iraanse autoriteiten, ondertekend door 80 internationale beroemdheden ging eind 2010 verder als een online petitie op de website ‘freeSakineh.org’ met als doel het voorkomen van haar steniging en als bijkomend doel later haar vrijlating uit de gevangenis. De website is ondertussen weer uit de lucht.

In het eerste werk is haar beeltenis verticaal geplaatst. De namen van de eerste 3.636 ondertekenaars van de petitie zijn over haar portret heen geschreven. Foto’s van de eerste 40 ondertekenaars omlijsten haar portret in medaillons.

freeSakineh.org – II / print op bannerdoek, lichtkrant / 193x142x10cm / 2011

In het tweede werk is haar beeltenis horizontaal gebruikt. Er branden 1.000 namen door haar portret heen; het zijn namen van ondertekenaars van de petitie voor haar vrijlating op ‘freeSakineh.org’. Elke naam blijft een tiental seconden in beeld. Per tentoonstelling worden 1.000 ‘nieuwe’ namen uit de uitgebreide lijst van ondertekenaars gebruikt.

freeSakineh.org – II
Tentoonstelling Zomerexpo 2011, groepstentoonstelling, Gemeentemuseum, den Haag 

freeSakineh and You

freeSakineh and You / print op bannerdoek, hout, lichtkrant, laptop, internet / 193x142x10cm / 2012
Salon 2012, groepstentoonstelling, Arti et Amicitiae, Amsterdam

Beide vorige werken bevatten al impliciete verwijzingen naar het ondertekenen van de petitie voor Sakineh Mohammadi Ashtiani’s vrijlating. In de loop van 2011 besloot ik tot een verdere aanscherping van het thema door een expliciete koppeling aan te brengen tussen haar situatie en onszelf.

Door ter plaatse online een petitie te ondertekenen voor haar vrijlating, werd je naam onderdeel van een installatie met haar afbeelding. In freeSakineh and You heeft de daadwerkelijke handeling van het zetten van je handtekening tot gevolg dat je naam oplicht over haar beeltenis heen. Deze getuigenis bleef zichtbaar totdat een volgende persoon dezelfde actie ondernam.

freeSakineh and You / print op bannerdoek, hout, lichtkrant, laptop, internet / 193x142x10cm / 2012
Salon 2012, groepstentoonstelling, Arti et Amicitiae, Amsterdam

Wij kennen een steeds grotere behoefte om onszelf te profileren en te laten zien, 15 minuten beroemd zijn wordt massaal nagestreefd en beleefd. '15 minuten beroemd' staat voor kortdurende media aandacht of kortdurende beroemdheid van een persoon of fenomeen. De uitdrukking wordt toegeschreven aan Andy Warhol, die de woorden "In the future, everyone will be world-famous for 15 minutes" (In de toekomst zal iedereen 15 minuten wereldberoemd zijn) gebruikt in het programma voor een tentoonstelling over zijn werk in 1968 in het Moderna Museet in Stockholm.
(bron: Wikipedia)

Trots ‘posten’ we afbeeldingen van onszelf en onze verdiensten op elk mogelijk forum; hoe groter het bereik, hoe beter.

Eind 2011 had iedereen in Amsterdam een kans op zijn eigen ’15 seconds of fame!’. Dat kon door mee te doen aan Your Name in Lights van de Amerikaanse kunstenaar John Baldessari. Refererend aan de '15 minutes of fame' van Warhol, zei hij “Wees 15 seconden lang een beroemdheid! Wees een ster, een levende legende en een idool …”.

Tegelijkertijd bestaat er een grote behoefte om ons te profileren met wat we vinden van de maatschappij en wat onze plaats is binnen die maatschappij. Online campagnenetwerken als Avaaz mobiliseren tegenwoordig een internationale achterban voor het aanpakken van praktisch elk probleem met een publiek belang.

freeSakineh and You verwijst zowel naar de fascinatie voor beroemd zijn als de behoefte om goed te doen en te wedijveren voor een betere wereld. Hier kon je het verschil maken. Door bij te dragen aan een handtekeningenactie om een Iraanse vrouw te redden van de doodstraf door ophanging kon je een (lokale) beroemdheid zijn en de sensatie ervaren van het zien van jouw naam in helder licht.

>>Je eigen moment of fame en tegelijkertijd de kans iemand te helpen!<<

Zo was te lezen in het persbericht over freeSakineh and You. Deze uitspraak en het werk zelf hebben tot veel reacties geleid. Die varieerden van mensen die (trots) ondertekenden én poseerden voor hun oplichtende naam tot mensen die enthousiast de petitie ondertekenden en hun oplichtende naam voor lief namen of mensen die per se niet wilden ondertekenen. Er waren er ook bij die graag hun naam wilden zien oplichten en zich dan afvroegen of ze daarvoor wel eerst wilden ondertekenen.

Ondertekenaars in actie en discussie met voor- en tegenstanders - in beeld alleen voorstanders.